Sağlıklı yaşamayı seçmek

Bireyleri sağlıklı seçim yapma konusunda yönlendirmek ve kanserle ilgili sosyal ve çevresel risk faktörlerini azaltmak, Dünya Kanser Bildirgesinin amaclarına ulaşmak ve bulaşıcı olmayan hastalıklardan (BOH) erken ölümleri 2025 yılına kadar %25 düşürmek için esastır

2025’e kadar GERÇEKLEŞTİRİLECEK dünya kanser bİLDİRGESİ hedeflerİ

  • Etkin, kapsamlı ve sürdürülebilir hasta odaklı kanser kontrol programları oluşturularak sağlık sistemleri güçlendirilecektiR (Hedef 1).
  • Küresel tütün tüketimi, kilo fazlalığı/ şişmanlık, sağlıksız beslenme, alkol tüketimi, fiziksel hareketsizlik ve diğer kanser risk faktörleri önemli düzeyde azaltılacaktır. (Hedef 3).
  • Kansere neden olan HPV ve HBV enfeksiyonlarına yönelik aşılar, evrensel aşılama programları kapsamına alınacaktır. (Hedef 4).

BİRLİKTE ÇALIŞIRSAK ENGELLERİ AŞMAK İMKANSIZ DEĞİL:

Bireylerin sağlık hakkını tanı

Toplumda sağlıklı yaşam için cevresel koşulları uygun hale getir

Sağlıklı yaşamı destekleyen sağlık sistemlerine yatırım için devletleri harekete geçir

ZORLUKLAR

Birçok ülkede olumsuz kanser algısı ve kanserin toplumda çeşitli damgaları beraberinde getirmesi toplumda kanser hakkında bilgilendirici ve verimli tartışma ortamının gelişmesini engellemekte ve yanlış inanışların devamlılığına neden olmaktadır. Bu da kanserden korunma yöntemleri, sağlıklı yaşam biçimi ve belirti ve bulgu varlığında erken teşhis için başvurunun önemi hakkında toplumsal bilinçlenmenin önünü kesmektedir. Bireyler ve toplumlar, yaygın kanser türlerinin en az üçte birinin alkol kullanımının azaltılması, daha sağlıklı bir beslenme biçiminin seçilmesi ve fiziksel aktivitenin artırılması ile önlenebileceği konusunda bilgilendirilmelidirler. Sigara da eklendiğinde bu rakam %50’ye ulaşmaktadır.

En yaygın dört risk faktöründen sonra ultraviolet radyasyondan korunma, cilt kanserinin önlenmesinde kritik önem taşır. Ayrıca mesleki ve cevresel maruziyetler, örneğin asbestos, kanser yükünün artmasında çok önemli rol oynamaktadır

Maruziyetlerinin özellikle kanser nedeni enfeksiyonların kanser yükünü kat be kat artırdığı düşük gelirli ülkelerde kanser korunma programları davranıs değişiklliği hedeflerinin çok ötesine gitmelidir. Bir çok yaygın kanser örneğin karaciğer ve serviks kanseri HBV ve HPV virus enfeksiyonu ile ilgilidir.

ENGELLERİ AŞMAK

BİREYLERİN SAĞLIK HAKKINI TANIMAK

· Sağlık hakkı Insan Hakları Evrensel Bildirgesinde yer almakta olup uluslar arası camia tarafından kabul görmüştür.

· Uygun fiyatlı, kaliteli, zamanında her seviyede kanser hizmetlerine ulaşabilmek bireylerin sağlık haklarındandır.

· Erken yaşta sağlıklı yaşama biçimi kazanmak erişkin hayatta kanser riskini ve diyabet ve kalp hastalıkları gibi BOH riskini azaltmakta olup bireylerinin en temel sağlık haklarından biridir.

toplumda sağlikli yaşami destekleyecek sağlikli çevre yaratmak

· İnsanların yaşadığı ve çalıştığı ortamın koşulları kişilerin sağlıklı yaşam şansının etkilemektedir.

· Bireylerin sağlıklı tercihler yapabilmesininin önünü açmak,kanserden korunma politika ve programlarını hızlandırmak için toplumun tüm katmanlarına yönelik toplu ve her seviyede müdahale gereklidir.

· Kanser risk faktörlerinden korunmak ve bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını benimsemelerini kolaylaştırmak için kanıta dayalı politikalar, kanunlar ve programlar oluşturmak için bütüncül devlet yaklaşımı gereklidir.

· Yasal ve idari önlemlerin tütün, alkol ve sağlıksız gıdalara ve cevresel maruziyetlere bağlı riskleri azaltmada etkili yaklaşımlar olduğu gösterilmiştir. Örneğin tütün vergilendiriimesinin BOH’ların riskini azaltmak için devletlerin toplumsal olarak alabileceği en önemli önlem olduğu saptanmıştır.

· Sağlık sektörünün ötesinde eğitim, spor, şehir planlama ve tarım da ele alınmalıır. Örneğin okullar sağlıklı olmayı destekleyen yaşam kültürleri benimseyabilir, bu amaçla sağlıklı yiyecekler, vakit geçirebilecek tesisler sağlayabilir ve beslenme ve fiziksel aktiviteyi cekirdek müfredatları içine koyabilirler. Her türlü işyerinde sigarasız alan yaratılabilir, sağlıklı yiyecek olanakları yaratılabilir ve sigara bırakma kitleri bulundurulabilir.

sağlikli yaşami destekleyen sağlik sistemleri kurmak

· Devletler için kanserin önlenmesi kanserin neden olduğu kayıplardan daha ucuza gelmektedir. Kanserin ekonomik maliyetinin 2030’da 458 milyar dolara ulaşması beklenirken, düşük ve orta gelirli ülkelerde BUO yönelik risk faktörlerinin toplum tabanlı önlemlerle azaltılması sadece 2 milyar dolardır

· Ulusal seviyede etkili kanser korunma, o ülkenin kanser yükü ve risk faktörlerine göre hazırlanmış ulusal kanser kontrol programı (UKKP) ile başlar.

· Etkin kaliteli kanser hizmetlerinin verilmesindeki kilit engellerin aşılmasını sağlamak amacıyla sağlık sistemlerinin güclendirilmesi ve var olan programlara entegre edilebilecek fırsatların tespit edilmesinde UKKP’nin yaşamsal rolü vardır. Örneğin HPV aşısı ergen sağlığını geliştirmek için üreme sağlığı, beslenme ve eğitim gibi diğer halk sağlığı girişimleri için bir platform olarak değerlendirilebilir. Benzer şekilde HPV aşılaması doğum sonrası bakımın bir parçası olarak anne, yenidoğan ve çocuk sağlığı hizmetleri ile entegre edilmelidir.

· Yeni kurulan Uluslararası Kanser Kontrol Ortaklığı Portal’i ülkelere en iyi uygulama kaynakları ve yayınlanmış ulusal kanser programlarına ulaşmak için taranabilir veritabanı sağlamaktadır (www.iccp-portal.org).

ZORLUKLARI AŞABİLİRİZ, YETERKİ…

· Devletler kanserin önlenmesinin kanserin sonuçlarından daha ucuz bir yatırım olduğunu anlasın

· Çocuklar ve genç ergenler sağlıklı yaşamı koruyan politika ve stratejilerin için de yer alsınlar

· Karaciğer ve serviks kanserlerinin sık görüldüğü ülkelerde, enfeksiyonların önlenmesi ve bununla ilgili insani ve mali yükün azaltılması için HBV ve HPV aşıları ulusal aşılama programı kapsamına alınsın

· Bütün okullar ve işyerleri sağlıklı seçimleri önde gelen tercih haline getirsin

· Küresel BOH hedeflerinin ulusal kanser kontrol planlarının bir parçası halinde getirebilmeleri için tüm ülkelere teknik destek ve mümkün olan en iyi uygulama kaynaklarını sağlansın


Sağlıklı yaşamayı seçmek