Erken tanı sağlamak

Kanser erken tanı programlarının varlığı ve bu programlara ulaşım ile bütün ülkelerde kanser yükü önemli şekilde azaltılmak mümkündür.

2025 yilina kadar gerçekleştirilecek dünya kanser bildirgesi hedefleri

· Toplumsal tarama ve erken tanı programları yaygınlaştırılacak, 
kanserin erken belirti ve bulguları konusunda toplum ve sağlık çalışanları bilinçlendirilecektir. (Hedef 6)

· Özellikle düşük/orta gelirli ülkeler başta olmak üzere dünyada, kanser kontrolünün tüm alanlarında sağlık çalışanlarına yönelik eğitim imkanları geliştirilecektir. (Hedef 9)

BİRLİKTE ÇALIŞIRSAK ENGELLERİ AŞMAK İMKANSIZ DEĞİL:

· Toplumun, sağlık çalışanlarının ve polika oluşturucularının kanserle ilgili farkındalığının artırılması

  • Kanser erken tanı ve taramasının sağlık sistemlerine entegre edilmesi
  • Erken tanıda görev yapacak nitelikli işgücüne yatırım

zorluklar

  • Her kanserin erken belirti ve bulgularını bilmek mümkün olmamakla birlikte meme, serviks, kolorektal, deri, ağız ve bazı çocukluk çağı kanserleri gibi bir çok kanserde planlı erken tanı ve tedavi yaklaşımının yararları açıktır. Bir çok durumda değeri kanıtlanmış olmasına rağmen, özellikle düşük gelirli ülkelerde erken tanı ve semptomatik olduğunda doktora başvurmanın önemi, sağlık profesyonelleri arasında bile bilinmemektedir.
  • Bir çok düşük gelirli ülke, eğitilmiş sağlık çalışan sayısı yetersizliği ile ile karşı karşıyadır ve bu durum etkin ve kaliteli erken tanı hizmeti verilmesine engel olmaktadır.

ENGELLERİ AŞMAK

kanser farkindaliğiNI artirmak

  • Erken tanı programları toplumun, sağlık çalışanlarının ve politika oluşturucularının bilgisini artırmayı hedeflemeli, erken tanı olanakları hakkındaki farkındalığı artırmalıdır. Özellikle tanı ve tedavi ile ilgili yanlış bilgilerin olduğu durumlarda, kanserle ilgili damgalar nedeniyle, veya cinsiyet ve sosyal eşitsizliklerden dolayı bireylerin hizmete geç ulaşmaları veya yardım istememelerine neden olabileceği durumlarda kültürel inanışları ve uygulamaları anlamak ve bunları cevaplamak gereklidir.
  • Farkındalık ve eğitim ile bazı kanserlerin belirti ve bulgularının bilinmesi ve erken tanının kür şansını artırdığı ve kanserli hastaların yaşam kalitesini iyileştirdiğinin anlaşılmasına ve kişilerin bu konuda yardım istemelerini cesaretlendirecek stratejiler geliştirilmelidir.
  • Bir çok toplumsal ortamda, özellikle eğitim mesajlarını verebilmek için etkin iletişimin mümkün olduğu işyerlerinde erken tanı için daha fazla farkındalık yaratılmalıdır.

özelleştirilmiş erken tani ve tarama hizmetlerinin sağlik hizmetlerine entegre edilmesi

  • Özellikle birinci basamak sağlık hizmeti bağlamında, erken tanı için bazı kanserlerin uyarı bulgularının araştırılması, düşük gelirli ülkelerde maliyet etkin olması ve bazı durumlarda -ağız kanseri ve meme kanserinde klinik muayene gibi- herhangi bir özel teknoloji gerektirmemesi nedeniyle çok değerlidir.
  • Çocukluk çağı kanserleri için birinci basamak sağlık çalışanlarının eğitimi ve pediatrik kanserlerin alarm verici belirti ve bulgularını tanımalarına yönelik bilgi ve araçlarla donatılmaları ile yanlış tanı riski azalır ve uzmanlaşmış sağlık hizmeti için erken başvuru sağlanır
  • Meme, kolorektal ve servikal kanserler için toplumun kaynaklarına ve hastalık yüküne uygun nüfus tabanlı tarama programı oluşturmak için sağlam kanıtlar bulunmaktadır. Tarama programına alınan kadınlarda servikal kanserlerden ölümün %80 ve üstünde azalabileceğini gösteren güçlü kanıtlar vardır. Kadınlarda 30-40 yaş arası tek bir tarama bile ömür boyu servikal kanser riskini %25-36 azaltmaktadır.
  • Maalesef düşük sağkalım hızına sahip over ve pankreas gibi bazı kanserlere çok ileri aşamaya gelmeden nadiren tanı konmaktadır. Bu kanserlere ve diğer kanserlere erken tanı koyabilmek için daha fazla araştırmaya gereksinim bulunmaktadır.

erken tani KONUSUNDA ÇALIŞACAK nitelikli işgücüne yatirim

  • Sağlık çalışanlarının erken tanı için uygun önlemleri alabilmesinin olanak sağlayabilmek ve bazı kanserlerin erken belirti ve bulgularını tanıyabilmeleri için bilgi ve uygun araçlarla donatılması amacıyla sürekli profesyonel gelişime yatırım yapmak gereklidir

ZORLUKLARI AŞABİLİRİZ, YETERKİ…

  • Erken evre kanserler daha az ölümcül olduğu ve geç evre kanserlere göre daha iyi tedavi edilebildiği için, erken tanı ve kanserden iyi sonuç elde etmek için farkındalık yaratılırsa,
  • Erken tanı programlarının yaklaşım ve kapsamı mevcut kaynaklara, kültürel inanışlara ve uygulamalara ek olarak devletlerin kaynakların artışına göre hizmetleri genişletebilmesi konusundaki esnekliğine göre özelleştirilse.
  • Tarama programları sağlık sistemlerine entegre edilirse.
  • Özellikle başarılı erken tanı stratejisi için ön saflardaki sağlık çalışanlarının eğitiminin kritik olduğu düşük gelirli ülkelerde olmak üzere her seviyedeki sağlık elemanına yeterli yatırım yapılırsa.

Varolan altyapı, eğitim ağları ve eğitim materyallerine uygun olarak kanser sağlık çalışanları için yenilikci eğitim ve öğretim programları geliştirilse


Erken tanı sağlamak