Efsane 3
EFSANE 3: KANSERLE İLGİLİ YAPABİLECEĞİM HİÇ BİR ŞEY YOK
|
GERÇEK: Bireysel, toplumsal ve politika düzeyinde yapılabilecek çok şey vardır. Doğru stratejilerle yaygın olan kanser türlerinin üçte biri önlenebilir. |
 |
SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ GELİŞTİRMEK
İnsanların yaşam biçimleri, yaşadıkları ve çalıştıkları ortam ortamı sağlıklarını ve yaşam kalitelerini etkilemektedir.
KANIT
- Sağlıksız beslenme, fiziksel aktivite azlığı, alkol gibi etkenlerin yol açtığı kanserlerin görülme sıklığını azaltmaya yönelik yaşam biçimlerinin geliştirilmesi için küresel, bölgesel ve ulusal politika ve programların geliştirilmesi esastır.
- Tütün en yaygın risk faktörüdür ve akciğer kanseri ölümlerinin %71’inin, tüm kanser ölümlerinin %22’sinin sebebidir. Mevcut verilere dayanarak, 21. yüzyılda tütün kullanımının bir milyar kişinin ölümüne sebep olacağı bilinmektedir.
- Alkol kanser için bilinen bir risk faktörüdür. Ağız, yutak, gırtlak, yemek borusu, barsak, meme, karaciğer kanserleri ile ilgisi olduğu bilinmektedir.
- Obezite ve kilo fazlalığı küresel düzeyde alarm verici bir boyutta artmaktadır. Bu durum çocuklar ve gençleri de kapsamaktadır. Bir diğer konu, kilo fazlası olan insanların üçte ikisinin kaynakları sınırlı ülkelerde yaşıyor olmasıdır. Kilo fazlalığı ve obezite barsak, meme, rahim (uterus), pankreas, yemek borusu, böbrek ve safra kesesi kanseri riskini arttırmaktadır.
- Bireylerin beslenme ve fiziksel aktivitelerinin iyileştirilmelerine yönelik politika ve eylemler üretilmez ve gerekli önlemler alınmaz ise obezite sıklığının artması kanser sıklığını da arttıracaktır.
KÜRESEL SAVUNMA MESAJI
Kanseri önlemeye yönelik yaşam boyu devam edecek politika ve programları hayata geçirmek, bireylerin sağlıklı yaşam biçimine uyumlarını desteklemek kanseri önleyecek davranış değişikliklerini oluşturabilir.
SAĞLIKLI İŞYERLERİ
Kanıt
- Büyüklüğü ne olursa olsun, tüm işyerleri çalışanlarının sağlıklarını korumak ve iyileşirmek için şunları yapabilirler
- %100 tütünsüz alanlarının ve dumansız hava sahalarının oluşturulması
- Sağlıklı gıdaya erişim
- Kanser risk faktörlerine ve erken tanının önemine yönelik eğitim programları hazırlamak
- Küresel düzeyde meslek ilişkili kanserleri azaltmaya özel çaba gösterilmesi gereklidir.
- Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) her yıl 177.000 kanser ölümüne, mesleki nedenlerle karşılaşılan karsinojenlerin sebep olduğunu ve her üç ölümden birinin de asbest’ten kaynaklandığını bildirmektedir.
- Bir başka risk, meslekleri nedeniyle açık alanlarda çalışan insanların güneşe maruziyeti nedeni ile Ultraviyole (UV) ışınlarının getirdiği deri kanseri riskidir.
KÜRESEL SAVUNMA MESAJI
Kanserden korunma uzun dönemde küresel düzeyde kanser yükünü azaltmak açısından en maliyet etkin ve sürdürülebilir yöntemdir. Bir ülkede kanserden korunmanın etkin bir şekilde yürütülebilmesi için “Ulusal Kanser Koruma Kontrol planını (UKKP)” uygulamaya sokmak gereklidir. Ulusal kanser kontrol planı, kanıt temelli kaynakları ve uygun politikaları devreye sokarak kanser riskinin azaltmayı hedef almalı, bireyleri sağlıklarını iyileştirmek için sağlıklı yaşam biçimine yönelmelerini güçlendirmelidir.
KANSERLE İLİŞKİLİ ENFEKSİYON RİSKİNİN AZALTILMASI
Gelişmekte olan ülkelerde en yaygın ve ortak konulardan biri de kansere yol açan enfeksiyonlardır.
Kanıt
- Kronik enfeksiyonlar dünya genelinde tüm kanserlerin %16’sından sorumludur. Bu oran, gelişmekte olan ülkelerde %23’dür.
- Gelişmekte olan ülkelerde yaygın görülen kanserlerden olan karaciğer, rahim ağzı (serviks), mide kanserlerinin sırasıyla Hepatit B (HBV), insan papillomavirus (HPV) ve Helikobakter pilori (H. Pylori) enfeksiyonları ile ilişkileri olduğu bilinmektedir.
KÜRESEL SAVUNMA MESAJI
İki güvenilir ve etkin aşı, infeksiyon ilişkili kanserleri önlemektedir. Karaciğer kanserinin Hepatit B aşısı ile, rahim ağzı (serviks) kanserinin ise insan papilloma virus aşısı ile önlenmesi mümkündür. Bu aşılar, kanser kontrol planı çerçevesinde ulusal aşılama programı kapsamına alınmalıdır.
KUVVETLERİN BİRLEŞTİRİLMESİ
Erken kanser ölümlerinin çoğu, sağlık politikalarında değişiklik yapmaktan ziyade sağlık dışı sektörlerin politikalarında değişiklik yapılması ile önlenebilir.
KANIT
- Hükümetler, sağlık politikası üretirken özel sektörü de kapsayan bütüncül, çok sektörlü işbirliklerini güçlendiren, kanıt temelli politikalar, kanun ve programlar hazırlamak durumundadırlar
- Uluslararası Kanser Kontrol İşbirliği portalı (ICCP portal) (http://www.iccp-portal.org) ulusal düzeyde kanser kontrol planlarının en iyi örneklerine yer vermektedir.
- McCabe Hukuk ve Kanser merkezi kanserden korunma, kanser tedavisi, destek tedaviler ve araştırmalar için hukukun etkin kullanımına yönelik küresel düzeyde kapasiteyi güçlendirmeye yönelik faaliyetler yapmaktadır.
- “Bulaşıcı Olmayan Hastalıklara Karşı Güç Birliği Platformu (NCD Alliance)”, bulaşıcı olmayan hastalıklarla uğraşan grupları bir araya getirmekte, kanser ve diğer bulaşıcı olmayan hastalıkları da küresel sağlık ve kalkınma gündeminde öne çıkartmaya çalışmaktadır.
KÜRESEL SAVUNMA MESAJI
Uluslarası platformlarda kabul edilmis kalkınma hedeflerini, tüm kanser kontrol ve tedavi süreçlerini kapsayan ekonomik açıdan güvenilir müdaheleleri kapsayacak sekilde genişletmek, hem saglık sistemlerini güçlendirecek, hem de kalkınma konusunda yaşanan sorunları çözme kapasitemizi arttıracaktır.
 |
Efsane 3 |
